Beeld: Teun Vonk

Tekst: Tijs van den Boomen

Om tien uur, op het moment dat we bij de koning worden verwacht, halen de monteurs de achterwielen van de auto voor nadere inspectie, de voorwielen zijn om negen uur al verwijderd. In een vrolijke chaos, waarbij niemand op de tijd let, werkt een twintigtal mensen tegelijk aan de auto, tegen elven zijn het er minstens dertig. Rond die tijd arriveert ook een politie-escorte om ons te begeleiden, blijkbaar was het voor hen al lang duidelijk dat we niet op tijd zouden vertrekken. Om half twaalf is het daadwerkelijk zover en rijden we met gillende sirenes weg uit Suame Magazine, honderden mensen doen ons uitgeleide.
Vooral de capriolen van de jongste motoragent zijn adembenemend: met zijn vuisten op autodaken slaand en schoppend tegen busjes die niet snel genoeg opzij gaan, baant hij letterlijk een weg voor ons. Aangekomen bij het paleis zegt hij trots dat dit de Afrikaanse manier is, een stijl die witten nooit kunnen leren. Met gepaste bewondering bekijken we zij met doodshoofden versierde handschoenen.

Als we aankomen op het paleis, krijgen we te horen dat een van de vele chiefs van de koning de auto zal inspecteren, de koning zelf heeft daarvoor geen tijd. Bovendien blijkt de ontvangst helemaal geen privéprivilege te zijn: we moeten gewoon achteraan sluiten bij een lange stoet van mensen die geld komen doneren, een geschil voorleggen of aandacht willen voor hun project, zoals wij.
Op plastic stoeltjes kijken we naar de vele chiefs en subchiefs die de koning omringen, ze zijn  allemaal gekleed in een enorm doek, dat onophoudelijk afzakt. Geen nood, en plein public slaan ze dat doek dan open, en slechts gekleed in een kniebroek brengen ze de zaak weer op orde. Doordat ze het doek samenknopen voor hun borst, lijkt iedereen een boezem te hebben.
Als we eindelijk aan de beurt zijn houdt George, de voorzitter van onze Ghanese partner Smido, een lang verhaal. Niet direct tegen de koning, want die mag je niet rechtstreeks aanspreken, maar tegen de translator die het verhaal samenvat. Het antwoord van de koning komt op fluistersterkte, de translator herhaalt het door microfoon voor ons gewone stervelingen, steeds onderbroken door een luid zyom van de chiefs, wat zoiets betekent als: hij heeft gelijk, dat klopt. En dan kunnen we vertrekken.
Terwijl we buiten een beetje katerig om de auto dralen, komt ineens het bericht dat de koning de sessie heeft beëindigd en de auto alsnog persoonlijk wilde bekijken. En plots raakt iedereen geëlektrificeerd, een stroom chiefs komt naar buiten, overal bodyguards, agenten en cameramensen. En dan de koning zelf, voorafgegaan door een man met een zilveren kruik op zijn hoofd, degene die het koninklijke hoofd dept aan zijn zijde en de drager van de parasol achter hem.
Hij wil wel even in de auto plaatsnemen en al ras start hij de motor en probeert de auto in zijn versnelling te zetten. Wat niet lukt, want de kap van de versnellingsbak is te krap bemeten en om te kunnen rijden moet je die eerst verwijderen. Dat is maar beter ook, want de auto bleek tijdens de rit naar het paleis nogal wat mankementen te vertonen, zoals een gaspedaal dat blijft hangen en een stuurstang die de neiging heeft om voor zichzelf te beginnen. We zien de krantenkop al voor ons: ‘Koning rijdt onderdanen dood in door Nederlanders ontworpen auto’. Want dat wij de schuld zouden krijgen, daarover kan geen misverstand bestaan.
Terwijl we na staan te praten word ik aangesproken door een man, die de neef van een onderkoning zegt te zijn, hij heeft theologie gestudeerd aan de VU en spreekt nog steeds heel keurig Nederlands. Tegenwoordig zit hij in de goudmijnen, als ik belangstelling heb, kan ik wel eens komen kijken, dan zal hij me het hele proces laten zien en kunnen we meteen over investeringen praten. Om de aantrekkelijkheid van zijn aanbod te benadrukken, troont hij me mee naar zijn auto om klompjes goud te laten zien, de kleinste weegt 18,4 gram, laat hij met een elektronische weegschaal zien.

De volgende dag staat er een stuk in de Daily Graphic, de belangrijkste krant van Ghana. Het is prominent geplaatst: drie kolommen op de achterpagina. We bellen Azongo, de machtige consultant van Smido, om hem te feliciteren met de publiciteit. Maar hij is ontevreden: er staat geen foto van de auto bij. Hij heeft de krant al gebeld en opdracht gegeven het stuk nogmaals te plaatsen, maar dan met foto. Wie betaalt, bepaalt.